Dom energooszczędny, co warto wiedzieć?

Na wstępie zacznę od tego, że nie tworzę tego artykułu dla ekspertów i kolegów z branży. Ten wpis dedykuję moim klientom, a zatem zanim powstał musiałem wytłumaczyć to wszystko żonie. Dopiero gdy żona zrozumiała wszystko bez problemu, mógł powstać ten wpis. A proszę mi wierzyć, że słuchanie tego nie jest ulubionym zajęciem mojej żony i wykazuje znaczny opór w przyjmowaniu treści na temat budownictwa. Zdecydowanie wolałaby malować obrazy. Piszę o tym dlatego, że starałem się uprościć przekaz, aby przeciętny Inwestor wiedział czy i po co zainwestować w dom energooszczędny. Mam nadzieję, że mi się to udało.

Wpis dotyczy domów szkieletowych. Domy murowane również mogą być energooszczędne, jednak charakteryzują się użyciem innych materiałów budowlanych. Stąd warunki uzyskania energooszczędności w obu technologiach są trochę różne.

Na czym możemy zaoszczędzić w domu energooszczędnym?

Pytanie może wydawać się banalne, ale padło, więc warto na nie odpowiedzieć.

Największy wpływ na zużycie energetyczne w domu ma ogrzewanie. Dlatego też budując energooszczędny dom szkieletowy zależy nam na trzech aspektach, które ograniczają utratę ciepła i napływ zimna:

• szczelności

• dociepleniu

• oknach

Aby zwiększyć możliwości oszczędzanej energii powinniśmy również zadbać o:

• energooszczędne oświetlenie

• energooszczędne urządzenia

• termostaty regulujące temperaturę we wszystkich pomieszczeniach

• wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, tzw. rekuperację

Dzięki połączeniu wszystkich wyżej wymienionych elementów możemy zoptymalizować energię potrzebną do:

• wytworzenia ciepłej wody użytkowej

• ogrzania budynku

• zasilenia sprzętów

• oświetlenia domu

A zatem realne oszczędności, które oferuje nam taki dom, to te wynikające z niskich rachunków za prąd.

Jakie ogrzewanie zastosować w energooszczędnym domu?

Wszystko zależy od tego jaki wskaźnik EP chcemy uzyskać.

Wskaźnik EP(Energi Pierwotnej) jest określany przez efektywność energetyczną budynku.

EP mówi o tym jakie zapotrzebowanie na kWh/rok ma budynek.

Normy podają, że dom jest energooszczędny gdy kWh/m2 w skali roku jest ≤ 40 kWh.

A zatem jeżeli myślimy o energooszczędnym domu, powinniśmy dobrać ogrzewanie sprzyjające uzyskaniu wartości podanej wyżej lub od niej mniejszej.

Dlatego nowoczesne ogrzewanie to kluczowy element energooszczędnego domu.

Na dany moment najskuteczniejszym i uzyskującym najlepsze wyniki urządzeniem jest pompa ciepła, na temat której możesz przeczytać tu.

Łatwiej jest uzyskać energooszczędność decydując się na ogrzewanie elektryczne niż np. gazowe.

Jak powinien być wykonany energooszczędny dom?

Jak już wspomniałem oszczędność w takim domu wynika z tego, że dom jest dobrze doszczelniony i izolowany, a zatem ciepło z domu nie wydostaje się na zewnątrz, a zimno z zewnątrz nie dostaje się do wewnątrz.

Podczas budowy takiego domu, ważne są:

• trzyszybowe okna z trzema uszczelkami

• ciepły montaż okien

• paroizolacja o niskim parametrze przepuszczalności

• szczelne łączenie paroizolacji

• niski parametr przepuszczalności drzwi zewnętrznych

• ciepły montaż drzwi zewnętrznych

• ciepły montaż parapetów zewnętrznych

• szczelny montaż ścian do płyty fundamentowej za pomocą specjalnej uszczelki i kleju do folii

• szczelne łączenie narożników domu

• szczelne położenie paroizolacji na dachu i ogólnie na całej powierzchni ścian domu

• użycie tylko i wyłącznie atestowanych materiałów

*lambda materiałów- współczynnik przenikalności cieplnej. Każdy materiał ma określoną lambdę.

Warto tu nadmienić, że wykonanie ma znaczenie. Osobiście uważam, że dom szkieletowy wykonany według norm budowlanych, przy użyciu atestowanych i dobrych materiałów, sam w sobie powinien być energooszczędny. Np. sam dowiedziałem się, że buduję energooszczędne domy przez przypadek. Szczerze mówiąc nie zwracałem na to uwagi, ani też nie proponowałem początkowo tego rodzaju rozwiązania. Jedni z klientów spytali czy mogą wykonać audyt domu i okazało się, że dom spełnia warunki energooszczędności.

Wykonanie jest ważną kwestią, ponieważ może być tak, że ktoś jest posiadaczem starego budynku. Postanowi zainwestować w instalację fotowoltaiczną i np. pompę ciepła. Matematycznie, według wyliczeń, na papierze wszystko będzie prezentowało się bardzo dobrze. Dostaniemy prognozę, że dom będzie oszczędzał energię. W praktyce jednak tak się nie stanie, ponieważ budynek będzie źle izolowany lub będzie miał jakieś inne błędy wykonawcze.

Dlatego jeśli ktoś sprzedaje nam Energooszczędny Dom, nie powinien mieć problemu z wyrażeniem zgody na Audyt Energetyczny.

Czym jest przenikalność cieplna przegrody?

Przegroda to wszystkie elementy/materiały, które składają się na przekrój poprzeczny ściany.

Czyli mówiąc całkowicie uproszczonym językiem, to przekrój ściany nośnej.

Przelicza się przenikalność cieplną przegrody i uzyskuje w ten sposób współczynnik U.

Wartość tego współczynnika uzyskujemy analizując parametry wszystkich materiałów tworzących ścianę, a następnie przeprowadzając odpowiednie wyliczenia.

Współczynnik U mówi nam o tym czy ściana budynku będzie odpowiednio izolowana.

W domu energooszczędnym U powinno być mniejsze niż 0,20 W/(m²)K.

Dlatego dom o U  ≤ 0,20 W/(m²)K jest ciepły.

Jaka jest różnica między domem energooszczędnym, pasywnym i zeroenergetycznym?

Wszystkie te domy różnią się od siebie wskaźnikiem EP (Energia Pierwotna).

Dla przypomnienia, efektywność energetyczna budynku określa wskaźnik EP, czyli zapotrzebowanie kWh/m2 budynku w skali roku.

• W domu energooszczędnym to 40 kWh/m²/rok

• W domu pasywnym to 15 kWh/m²/rok

• W domu zeroenergetycznym to 0 kWh/m²/rok

Żeby uzyskać taki współczynnik jak w domu pasywnym niezbędny jest dodatkowo montaż instalacji wytwarzającej energię, tzw. OZE (odnawialne źródła energii). Np. panele fotowoltaiczne czy wiatrak.

Aby uzyskać współczynnik obowiązujący w domu energooszczędnym nie ma konieczności posiadania instalacji odnawialnych źródeł energii.

Czym są domy zeroenergetyczne?

W takim domu odnawialne źródło energii (najczęściej jest to instalacja fotowoltaiczna) musi być tak dobrana, aby produkować tyle energii ile dom potrzebuje w roku. Taki dom nie pobierze energii z sieci. Korzysta tylko i wyłącznie z zasobów wytwarzanych samodzielnie. Wiąże się to z koniecznością uzbrojenia się w droższą i zajmującą więcej miejsca instalacją fotowoltaiczną.

Jaką wentylację powinien mieć energooszczędny dom?

Prawda jest taka, że wentylacja mechaniczna jest niezbędnym elementem domu energooszczędnego. Nie mam co do tego żadnych wątpliwości. Dlaczego?

W przypadku zwykłej wentylacji powietrze z domu wydostaje się w sposób niekontrolowany. Oznacza to, że ciepłe powietrze z domu wydostaje się na zewnątrz i najprościej mówiąc "ucieka" z domu.

W przypadku rekuperacji powietrze wydostaje się na zewnątrz, ale ciepło z tego powietrza jest odzyskiwane i pozostaje w budynku. Wdmuchiwane powietrze z zewnątrz jest z kolei oczyszczane i podgrzewane.

Niestety z moich obserwacji wynika, że ogólnie wentylacja domów jest bagatelizowana. Zarówno podczas powstawania budynków jak i podczas wykonywania serwisów. Zbyt często wentylacje są nieszczelne lub powodują wdmuchiwanie zimnego powietrza z zewnątrz do wnętrza budynku. Jest to temat na oddzielny post.

Jeśli chcesz wybudować energooszczędny dom, powinieneś zainwestować w rekuperację. Więcej na temat instalacji mechanicznej przeczytasz tu.

Czym jest audyt budynku i test szczelności?

Audyt budynku pozwala stwierdzić czy dom spełnia warunki budynku energooszczędnego.

Wykonywany jest za pomocą testu szczelności oraz testu kamerą termowizyjną.

Test szczelności wykonuje się za pomocą powietrza. W zasadzie dokonuje się dwa testy za pomocą podciśnienia oraz nadciśnienia. W ten sposób sprawdza się czy powietrze nigdzie nie ucieka. Specjalista za pomocą dymu upewnia się czy powietrze nie ucieka w kluczowych miejscach np. takich jak okna.

Test kamerą termowizyjną pozwala nam upewnić się czy w przegrodzie, czyli w środku ściany nie ma braków w ociepleniu. Krótko mówiąc czy nie ma miejsc, gdzie nie została włożona wełna w ścianę.

Czy energooszczędny dom szkieletowy jest droższy od zwykłego szkieletowego?

Energooszczędny dom jest droższy, ponieważ wymaga najwyższej jakości materiałów oraz starannie wykonanej pracy. Można wybudować dom szkieletowy wybierając materiały o wyższej lambdzie, które są tańsze oraz wybierać materiały nieatestowane.

Jest całkiem sporo firm na rynku robiących dobrą robotę. Nawet kiedy coś pójdzie nie tak jak powinno naprawiają swoje błędy. Prefabrykacja pozwoliła kontrolować proces powstawania domu w jeszcze lepszy sposób.

Ale jak we wszystkich branżach jest jeszcze miejsce również dla tych, którzy być może nawet nieumyślnie popełniają podstawowe błędy. Są też tacy, którzy nie zwracają uwagi na materiały.

No i tacy, którzy oszukują.

Myślę, że trudno mieć pewność co do tego czy dom jest energooszczędny w praktyce, na etapie zakupu. Każdy zapewnia o jakości i może w łatwy sposób przedstawić wyliczenia, które będą wskazywały o tym, że dom jest energooszczędny. Jednak jak już wspomniałem to co na papierze może rozmijać się z rzeczywistością. Jeśli zależy nam na energooszczędnym domu, zdecydowanie polecam pytać o możliwość przeprowadzenia testu szczelności lub audytu energetycznego.

Mam nadzieję, że to co napisałem okaże się dla Ciebie przydatne.

Gdybyś miał jakieś pytania, służę pomocą.

Serdeczności

Artur